Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Vũ Tấn Phúc – Bác sĩ Nội tiêu hóa – Khoa Khám bệnh & nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Có rất nhiều bệnh lý ở gan có thể gây ra các triệu chứng đau. Tuy nhiên trên thực tế, rất nhiều người bệnh lại không cảm nhận thấy đau ở vùng gan. Vậy tại sao người bệnh không cảm nhận được và đau ở gan thường gặp trong bệnh gan nào?

Gan là cơ quan nằm dưới xương sườn phải. Cơ quan này hoạt động như nhà máy chế biến trong cơ thể. Trong số hơn 500 chức năng của gan, có một số chức năng chính như chuyển đổi thức ăn từ ruột non thành các chất giúp cơ thể hấp thụ chất béo và phòng chống bệnh tật, dự trữ năng lượng, lọc và làm sạch máu.

Khó có thể để xác định cơn đau từ gan. Đau vùng gan rất dễ nhầm lẫn với cơn đau từ dạ dày, do dạ dày ngay bên trái của gan. Tùy thuộc vào nguyên nhân, gan bị đau có thể xuất hiện dưới dạng đau ở trung tâm phía trước bụng, ở lưng hoặc thậm chí là vai.

Do gan không có bất kỳ thụ thể đau nên thông thường, cơn đau xảy ra vì màng bao quanh gan bị viêm do bệnh hoặc chấn thương.

• Viêm gan siêu vi (tên tiếng Anh là Viral Hepatitis)

Viêm gan siêu vi là tình trạng gan bị viêm. Có ba loại viêm gan phổ biến nhất là viêm gan A, B và C do các loại virus khác nhau gây ra. Viêm gan có thể gây đau ở phía trên bên phải của bụng và các dấu hiệu viêm gan khác như nước tiểu có màu sẫm, da hoặc mắt màu vàng (hay còn được gọi là vàng da), mệt mỏi, buồn nôn hoặc nôn.

• Viêm gan do rượu (tên tiếng Anh là Alcoholic Hepatitis)

Viêm gan do rượu xảy ra khi quá nhiều rượu đi tới gan và làm gan bị viêm. Đau trong viêm gan do rượu có thể làm cho bụng của người bệnh cảm thấy đau. Người bệnh cũng có khả năng sẽ giảm cân và giảm thèm ăn, buồn nôn, sốt nhẹ và cảm thấy mệt mỏi và yếu.

• Bệnh gan nhiễm mỡ (tên tiếng Anh là Fatty Liver Disease)

Do tăng cân quá nhiều, bệnh tiểu đường hoặc chế độ ăn có nhiều cholesterol có thể làm cho quá nhiều chất béo tích tụ trong gan. Theo thời gian, tình trạng này có thể tạo thành sẹo trong gan và ngăn gan thực hiện các chức năng của nó. Gan nhiễm mỡ thường không gây ra triệu chứng, nhưng nó có thể làm cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi hoặc khiến người bệnh đau âm ỉ liên tục ở phần trên bên phải của bụng hoặc cả phần trên của bụng.

• Hội chứng Fitz-Hugh-Curtis (tên tiếng Anh là Fitz-Hugh-Curtis Syndrome)

Hội chứng Fitz-Hugh-Curtis là một tình trạng hiếm gặp ở phụ nữ gây ra cơn đau đột ngột, dữ dội ở phần trên bên phải của bụng và có thể lan đến cánh tay và vai. Nguyên nhân là do gan bị nhiễm vi khuẩn khiến xuất hiện tình trạng viêm các mô xung quanh gan (bác sĩ có thể gọi đây là viêm quan gan) và có thể ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày. Người bệnh cũng thường bị sốt, ớn lạnh, đau đầu và cảm thấy ốm.

• Áp xe gan hoặc nang gan (tên tiếng Anh là Liver Abscess or Cyst)

Gan bị nhiễm vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng có thể hình thành ổ áp xe hoặc túi mủ. Người bệnh sẽ có triệu chứng đau ở phía trên bên phải của bụng. Khi khám, bác sĩ sẽ phát hiện gan của người bệnh bị phì đại. Ngoài ra, người bệnh cũng thường có các triệu chứng khác như bị sốt và ớn lạnh.

Nang gan cũng là túi chất lỏng nhưng chúng thường không bị nhiễm khuẩn. Nếu các nang này to ra, chúng có thể khiến người bệnh khó chịu, chủ yếu là do người bệnh cảm thấy căng bụng. U nang đôi khi có thể gây ra chảy máu, đau đột ngột, dữ dội ở bụng trên và vai phải của người bệnh.

• Hội chứng Budd-Chiari (tên tiếng Anh là Budd-Chiari Syndrome)

Hội chứng Budd-Chiari là một rối loạn diễn ra không phổ biến do hẹp các tĩnh mạch cho phép máu và chất lỏng đi ra từ gan. Nguyên nhân có thể do bởi cục máu đông và phù nề trong gan. Thông thường, người bệnh sẽ cảm thấy bị đau ở phía trên bên phải của bụng.

• Huyết khối tĩnh mạch cửa (tên tiếng Anh là Portal Vein Thrombosis)

Tĩnh mạch cửa là mạch đưa máu đi ruột đến gan. Nhưng nếu cục máu đông làm tắc nghẽn tĩnh mạch cửa sẽ khiến người bệnh có thể cảm thấy đau đột ngột ở gan nằm phía trên bên phải của bụng. Người bệnh cũng có thể bị sưng ở bụng và sốt.

• Chấn thương gan (tên tiếng Anh là Liver Injury)

Gan có thể bị tổn thương sau khi người bệnh bị tai nạn, té ngã hoặc các loại chấn thương khác. Nếu gan bị chảy máu, người bệnh sẽ thường bị đau và đau ở bụng và vai phải. Ngoài ra, nếu chảy máu nhiều, người bệnh cũng có thể có dấu hiệu của sốc do mất máu.

• Ung thư gan (tên tiếng Anh là Liver Cancer)

Thông thường, người bệnh ung thư gan sẽ không cảm nhận thấy đau cho đến khi đã chuyển sang giai đoạn cuối. Khi người bệnh đã bắt đầu đau, đau có thể xuất hiện ở bất cứ đâu từ bụng đến vai. Bác sĩ có thể sờ thấy khối u ở gan bằng cách ấn vào bên phải bụng. Ngoài ra các triệu chứng khác như giảm cân, cảm thấy ngứa ngáy, da hoặc mắt màu vàng, bụng chướng và cảm thấy mệt mỏi.

• Sỏi mật (tên tiếng Anh là Gallstones)

Túi mật có vị trí ở ngay dưới gan. Khi dịch tiêu hóa bị cứng lại tạo thành sỏi có thể gây đau mà người bệnh có thể nhầm là đau đến từ gan. Người bệnh có thể bị đau đột ngột và tình trạng đau trở nên nặng hơn nhanh chóng. Đau sỏi mật có thể nằm ở trung tâm hoặc bên phải của bụng trên, giữa xương bả vai hoặc ở vai phải.

Nếu cơn đau gan xuất hiện nhanh chóng, đau đớn quá nhiều, diễn ra trong một thời gian dài hoặc khiến bạn không tiếp tục với các hoạt động bình thường, hãy đi đến cơ sở y tế để kiểm tra dấu hiệu này xuất phát từ đâu.

Các dấu hiệu khác mà bạn cần đi đến cơ sở y tế ngay lập tức, bao gồm:

• Vàng da
• Sốt
• Ớn lạnh
• Buồn nôn hoặc nôn ói.

Nguồn tham khảo: webmd.com