Cây bạch đồng nữ là một trong rất nhiều loại thảo mộc hữu ích mà ít khi được biết đến. Vậy bạch đồng nữ là gì và tác dụng của nó như thế nào đối với sức khỏe. Bài viết này sẽ giải đáp những băn khoăn trên của bạn đọc.

Bạch đồng nữ hay còn gọi là cây mò trắng, cây bấn trắng. Tên khoa học là Clerodendrum fragrans Vent, thuộc họ cỏ roi ngựa, có pháp danh khoa học là Verbenaceae.

Đây là một dạng cây bụi nhỏ cao khoảng 1-1,5m, thân cây không phân nhánh. Lá cây to, hình trứng, mọc so le nhau, trên lá có nhiều lông mịn. Chiều dài lá khoảng 10-20cm, rộng khoảng 8-18cm, xung quanh mép lá có răng cưa to, thô. Hoa của cây bạch đồng nữ có màu trắng hoặc hồng nhạt, có mùi thơm và tạo thành cụm to. Cây thường ra hoa vào tháng 7-8 và ra quả vào tháng 9-10.

Bạch đồng nữ là loài cây dại, chúng phân bố nhiều nơi trên thế giới như Philipin, Indonesia, Việt Nam và nhiều nơi khác. Tại Việt Nam, chúng mọc ở khắp đất nước từ miền núi đến đồng bằng.

Cây bạch đồng nữ có rất nhiều tác dụng đối với cơ thể. Tất cả các bộ phận của cây đều có giá trị đối với cơ thể từ thân,lá của cây.

• Thu hái: Thông thường, người ta sử dụng lá cây để làm thuốc, có thể thu hoạch lá quanh năm khi cây sắp hoặc đang ra hoa.
• Chế biến: Lá sau khi thu hoạch có thể rửa sạch rồi phơi khô hoặc sấy khô để làm dược liệu. Nếu lá cây sạch sẽ có thể phơi luôn mà không cần rửa. Lá, thân cây có thể cắt nhỏ ra để khi sử dụng tiện lợi hơn.
• Bảo quản: Thân cây, lá cây sau khi sấy khô nên bảo quản trong bao bì kín và để ở nơi khô ráo, thoáng mát. Không để lá đã làm khô ở nơi ẩm ướt vì chúng sẽ dễ bị ẩm mốc.

Cây bạch đồng nữ có chứa nhiều thành phần bên trong chúng. Có thể kể đến như flavonoid, tanin, coumarin, axit nhân thơm, aldehyd nhân thơm và dẫn chất amin có nhóm carbonyl. Bởi các thành phần này mà bạch đồng nữ dược liệu có vai trò rất lớn trong việc điều trị một số bệnh lý trong cơ thể.

Theo Y Học Cổ Truyền, bạch đồng nữ là bài thuốc có vị đắng, tính hàn. Nó thuộc hai kinh tâm, tỳ. Bạch đồng nữ là loại thảo mộc có tác dụng hạ huyết áp bởi tác dụng làm giãn các mạch máu ngoại vi. Bên cạnh đó, nó còn có tác dụng làm lợi tiểu, ngăn chặn phản ứng viêm do phenol gây ra trên tai thỏ.

Ngoài ra, thảo dược này còn có tác dụng giảm đau hiệu quả. Lá cây trước khi ra hoa sẽ có khả năng giảm đau mạnh hơn cây sau khi ra hoa.

Một công dụng khác không thể không kể đến đó là bạch đồng nữ tiêu viêm phụ khoa. Nó có khả năng điều trị kinh nguyệt không đều, viêm loét tử cung, bệnh phụ nữ, mụn nhọt, viêm mật vàng da. Ngoài ra, đây cũng là một bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, khu phong, trừ thấp, tiêu viêm.

• Chữa trị các bệnh về bạch đới, khí hư, kinh nguyệt không đều:

Bài thuốc 1: Dùng 40-80g lá bạch đồng nữ khô đem đi sắc lấy nước để uống hằng ngày.

Bài thuốc 2: kết hợp bạch đồng nữ, ích mẫu, ngải diệp, hương phụ. Bỏ tất cả các nguyên liệu này vào ấm, thêm nước và sắc lấy nước uống.

• Trị thấp khớp: 80g bạch đồng nữ, dây gắm 120g, cây tầm xuân 8g, đơn tướng quân 8g, đơn mặt trời 8g, đơn răng cưa 8g, cà gai leo 8g, cành dâu 8g. Bỏ tất cả các nguyên liệu này vào ấm và đem đi sắc lấy nước để uống. Mỗi ấm có thể chia ra uống hai lần trong ngày.
• Làm rụng các hoại tử của vết bỏng: Lấy 1kg thân hoặc lá bạch đồng nữ tươi sắc với 10l nước. Sau khi nước sôi để lửa nhỏ trong 30 phút, rồi lọc lấy nước và để nguội. Ngâm vết thương ngày 2 lần, mỗi lần 1 giờ trong nước cây bạch đồng nữ hoặc nhỏ giọt liên tục lên vết thương.
• Điều trị vàng da và niêm mạc vàng: Lấy 80-100g rễ cây bạch đồng nữ sắc lấy nước uống.
• Trị giun sán: Lấy lá hoặc ngọn non giã hoặc xay nhuyễn. Ép lấy nước uống. Mỗi ngày uống 4 thìa cà phê, uống trong 4 ngày liền hoặc đến khi ra giun.
• Trị đau dạ dày: Lấy lá bạch đồng nữ và chồi lá ổi sắc lên lấy nước uống. Mỗi lần uống 2 thìa cà phê và uống 2 lần một ngày. Dùng thuốc đến uống khi khỏi các triệu chứng đầy hơi, đau bụng.

• Trước khi sử dụng một loại thuốc nào đó, người bệnh cần đến khám tại các cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn kỹ. Bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cây bạch đồng nữ trong điều trị bệnh. Bởi vì, khi sử dụng loại cây này có thể dẫn đến những tác dụng phụ như nôn mửa, khô cổ.
• Không sử dụng quá nhiều, mỗi ngày chỉ nên uống 12-16g là đủ.
• Người đang mang thai, người chức năng gan, thận kém… không nên dùng loại thảo dược này.
• Những người dị ứng với cây bạch đồng nữ không nên sử dụng các bài thuốc có thành phần bạch đồng nữ.

Như vậy, bạch đồng nữ là một loại thảo dược rất tốt cho sức khỏe. Sử dụng các bài thuốc có thành phần là bạch đồng nữ giúp điều trị nhiều bệnh lý trong cơ thể như gan, dạ dày, vàng da… Tuy nhiên, việc sử dụng loại thảo mộc này cũng cần chú ý nhiều điểm. Hy vọng sau bài viết này, bạn đọc đã có thêm nhiều thông tin hữu ích về cây bạch đồng nữ và biết cách sử dụng hiệu quả.