Cây rau mương có tính mát, thường được dùng làm thuốc điều trị đau dạ dày do H.Pylori, viêm ruột, đau khớp,… Bên cạnh đó, công dụng của cây rau mương còn bao gồm: kiểm soát triệu chứng tiêu chảy, viêm amidan, viêm họng, bệnh tiểu đường,…

Cây rau mương còn được gọi bằng những cái tên như: Rau lục, rau mương thon, rau mương đất, rau mương nằm. Tên khoa học của cây rau mương là Ludwigia prostrate, thuộc họ rau dừa nước (Onagraceae).

Cây rau mương có chiều cao khoảng 25 – 50cm, mọc thẳng đứng, phần thân có phân nhánh. Lá cây rau mương màu xanh lục, hình dáng thuôn dài và có mũi nhọn. Hoa rau mương màu trắng, mọc thành cụm ở nách lá, mỗi cụm 1 – 8 bông. Quả rau mương nhẵn, hình trụ, ở đỉnh hơi phồng, chiều dài khoảng 2 – 3cm.

Cây rau mương thường mọc ở những nơi ẩm ướt như hồ nước, bờ đê, gò ruộng,… Vị thuốc này được tìm thấy nhiều ở Lào Cai, Quảng Ninh, Thừa thiên – Huế, Quảng Trị hoặc các tỉnh Tây Nguyên và khu vực đồng bằng sông Cửu Long,…

Cây rau mương rất dễ trồng và có thể thu hái quanh năm. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng của cây thuốc và tăng tác dụng chữa trị bệnh thì thời điểm tốt nhất để thu hoạch cây rau mương là vào mùa hè thu. Sau khi thu hái, bạn đem rau mương đi rửa sạch, để ráo rồi thái khúc và phơi khô. Nên bảo quản cây rau mương ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp.

Cây rau mương có tác dụng gì? Cây rau mương có tính mát, vị ngọt. Theo Y Học Cổ Truyền, tác dụng của cây rau mương là thanh nhiệt, trừ thấp, tiêu thũng, tiêu sưng, mát máu, hỗ trợ cầm tiêu chảy và kiết lỵ. Ngoài ra, loại thảo mộc tự nhiên này còn có công dụng cải thiện triệu chứng của các bệnh như: Đau khớp, mụn trứng cá, ho gà, giảm đau nhức cơ răng, trị viêm họng, trị viêm ruột, hỗ trợ điều trị tiểu đường, giảm đau dạ dày do H.Pylori, cải thiện vị giác và chức năng tiêu hóa,…

Cây rau mương trị bệnh chủ yếu được sử dụng dưới dạng bài thuốc sắc, giã nát hoặc nhai nuốt tươi. Liều dùng với dược liệu tươi là khoảng 40 – 50g, với dược liệu khô là khoảng 20 – 40g.

Theo kinh nghiệm dân gian, công dụng của cây rau mương được khai thác trong các bài thuốc sau:

• Trị bệnh tiểu đường: Chuẩn bị 15g rau mương + 15g chuối hột + 15g dây mây + 10g lá vú sữa tím + 15g lục bình + 10g cam thảo nam + 20g khổ qua. Sau đó, bạn cho các vị thuốc trên vào niêu, thêm vào 3 chén nước, sắc cạn tới khi còn 8 phân thì tắt bếp. Khi dùng, bạn lọc lấy nước thuốc, chia uống 2 lần mỗi ngày vào thời điểm buổi sáng và buổi chiều;
• Trị bệnh dạ dày liên quan tới vi khuẩn H.Pylori:
  • Bài thuốc 1: Bạn sử dụng cây rau mương có hoa vàng, chiều cao trên 1m. Nên rửa sạch, phơi khô dược liệu rồi sao vàng, hạ thổ. Sau đó, bạn sắc dược liệu với nước, uống đều mỗi ngày để giảm triệu chứng đau, khó chịu của bệnh dạ dày;
  • Bài thuốc 2: Bạn chuẩn bị một ít cây rau mương tươi, đem ngâm với nước muối loãng khoảng 15 phút rồi rửa sạch, để ráo. Tiếp theo, giã nát rau mương với một chút nước lọc, vắt lấy nước cốt rồi chia thành 2 phần để uống trong ngày. Cách này giúp các hoạt chất nhanh chóng được hấp thu vào cơ thể, làm giảm nhanh triệu chứng đau dạ dày và ngăn ngừa bệnh tái phát;
  • Bài thuốc 3: Bạn chuẩn bị một ít cây rau mương tươi và rượu 45°. Sau đó, bạn rửa sạch rau mương, để ráo nước, cắt thành từng khúc nhỏ, tráng sơ qua với rượu rồi cho vào bình thủy tinh. Tiếp theo, đổ rượu vào sao cho ngập rau mương, đậy kín nắp, bảo quản ở nơi thoáng mát. Sau khoảng 15 ngày, bạn có thể lấy ra sử dụng. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống khoảng 15ml rượu rau mương. Kiên trì thực hiện sẽ có kết quả tốt;
• Trị tiêu chảy, đầy bụng: Bạn chuẩn bị 1 nắm lá cây rau mương, sau đó đem rửa sạch và ngâm với nước muối pha loãng. Tiếp theo, bạn giã nát lá rau mương rồi vắt lấy nước cốt, đem uống là được;
• Trị viêm họng, viêm amidan: Bạn hái 1 nắm lá cây rau mương, rửa sạch rồi nhai nuốt với một chút muối. Mỗi ngày bạn nên nhai lá 1 lần vào buổi tối trước khi đi ngủ. Nên sử dụng bài thuốc này cho tới khi triệu chứng bệnh viêm họng, viêm amidan thuyên giảm;
• Trị mụn nhọt, áp xe: Bạn lấy một ít lá và thân của cây rau mương, rửa sạch rồi ngâm với nước muối pha loãng trong khoảng 5 – 10 phút. Sau đó, bạn giã nát dược liệu, đắp lên nốt mụn khoảng 10 – 15 phút. Bên cạnh đó, bạn nên kết hợp sắc 30 – 40g cây rau mương sao khô lấy nước uống hằng ngày.

Trong quá trình sử dụng cây rau mương để hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý kể trên, người bệnh nên lưu ý những vấn đề sau:

• Không nên tự ý dùng cây rau mương điều trị bất kỳ bệnh lý gì khi chưa tham khảo ý kiến của các bác sĩ Y Học Cổ Truyền;
• Trước khi dùng rau mương để trị bệnh cần phải sơ chế sạch sẽ và ngâm qua nướng muối loãng để sát khuẩn. Điều này tránh được tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào vết thương, khiến tình trạng bệnh càng trở nên nghiêm trọng hơn;
• Dù cây rau mương khá lành tính nhưng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe thì người bệnh cũng không nên lạm dụng vị thuốc này. Tốt nhất bạn nên sử dụng cây rau mương đúng liều lượng và thời gian khuyến nghị để tránh gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn;
• Hiệu quả, công dụng cây rau mương mang lại sẽ tùy vào cơ địa, thời gian sử dụng và tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân. Do đó, người bệnh cần chú ý không đặt hoàn toàn niềm tin vào loại thảo dược này. Trường hợp sử dụng cây rau mương nhưng không thấy bệnh tình có dấu hiệu tiến triển thì bệnh nhân nên ngưng dùng và đi khám tại bệnh viện.

Những thông tin về công dụng của cây rau mương chỉ mang tính chất tham khảo bởi cho đến nay vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về loại thảo mộc này. Do đó, trước khi sử dụng cây rau mương trị bệnh, bệnh nhân cần trao đổi với bác sĩ để xác định hiệu quả của các bài thuốc dân gian.